Noclegi - polskie wybrzeże

Badacze językowi - mowa nadmorska

10 May 2012r.

Nie sposób wymienić wszy­stkich badaczy, którzy się zajmowali zagadnieniami ję­zykoznawczymi, więc tylko ważniejsi: Kaszuba ks. Gu­staw Pobłocki, Wielko­polanin Leon Biskupski, Małopolanin Stefan Ramult, autor między innymi Słownika języka pomorskie­go czyli kaszubskiego i Sta­tystyki ludności kaszubskiej. Ramułt przyjął stanowisko odmienne niż iotychczasowi badacze, głosił mianowicie, że kaszubszczyzna nie jest "na­rzeczem polskim, lecz stano­wi odrębny język ludów po­morskich, które tworzyły on­giś odrębny naród. Teoria Ramułta wywołała w świe­cie nauki prawdziwą burzę; wypowiadali się uczeni tej miary co Jan Baudouin Courtenay i Aleksander Bruckner.Równolegle z ożywieniem badań historycznych budzą się zainteresowania etnografią Kaszub. Po Florianie Ceynowie (patrz pod C) wy­mienić tu trzeba Józefa Łęgowskiego (1852—1930), autora między innymi prac Kaszuby i Kociewie oraz Lud­ność polska w Prusach Za­chodnich, jej rozwój i rozsie­dlenie w bieżącym stuleciu, z mapą etnograficzną. Sięgają też na Kaszuby zaintereso­wania Grzegorza S m ó 1skiego, publicysty i bada­cza Słowiańszczyzny, który ogłasza szereg szkiców opar­tych na materiale etnogra­ficznym zebranym na Kaszu­bach. Ze strony niemieckiej etnografią Kaszub interesują się Aleksander Treichel — ludoznawca wysokiej klasy, Otto Knoop, Słowiniec z pochodzenia, autor wielu pu­blikacji i współwydawca w 1892—1902 czasopisma fur pommersche R. Krause —interesujący się szczególnie okolicami Człuchowa, Wałcza i Szczecinka — oraz Paul B e h r e n d, który pozosta­wił po sobie sześciotomowy zbiór Westpreussischer Sagen- schatz. Nadal rozwijają się też sze­rokie badania językoznawcze. W polowie ubiegłego stulecia kontynuują je, równolegle z Ceynową, Rosjanie, profeso­rowie petersburscy, Izmael Sriezniewski i Ale­ksander Fiedorowicz H i 1- f e r d i n g. Szczególne zasłu­gi ma tu Hilferding, który książką Ostatki Słowian na południowym brzegu Bałtyc­kiego Morza, napisaną po podróży odbytej w 1856 roku w okolice Słupska, rozbudził ogromne zainteresowanie tra­gicznym losem Słowińców (patrz pod S). Po nim studia nad Słowińcami podejmuje Alfons Parczewski, pi­sząc Szczątki kaszubskie w Prowincji Pomorskiej, a nie­co później Fin — Jooseppi Julius M i k k o 1 a, Niemcy: Franz Tetzner i Friedrich Lorentz oraz wspomniany już Polak — Józef Łęgów- ski. Najdonioślejsze znacze­nie miały prace Lorentza, o- bejmujące między innymi Gramatykę słowińską, Teksty słowińskie i Słownik słowiń­ski. Nie sposób wymienić wszy­stkich badaczy, którzy się zajmowali zagadnieniami ję­zykoznawczymi, więc tylko ważniejsi: Kaszuba ks. Gu­staw Pobłocki, Wielko­polanin Leon Biskupski, Małopolanin Stefan R a- mult, autor między innymi Słownika języka pomorskie­go czyli kaszubskiego i Sta­tystyki ludności kaszubskiej. Ramułt przyjął stanowisko odmienne niż iotychczasowi badacze, głosił mianowicie, że kaszubszczyzna nie jest "na­rzeczem polskim, lecz stano­wi odrębny język ludów po­morskich, które tworzyły on­giś odrębny naród. Teoria Ramułta wywołała w świe­cie nauki prawdziwą burzę; wypowiadali się uczeni tej miary co Jan Baudouin Courtenay i Aleksander Bruckner. Już v począ­tku naszego stulecia zabrał na ten temat głos Kazimierz Nitsch, stając na stanowi­sku, że mowa kaszubska jest formą przejściową między ję- f zykami polskim i połabskim, który wymarł, oba zaś te języki wywodziły się z jednej z trzech grup językowych za- chodniosłowiańskich, a mia­nowicie z grupy lechickiej. Pogląd ten podtrzymany zo­stał między innymi przez Ta­deusza Lehra-Spławińskiego oraz Mikołaja Rud n i c k i e g o.