Noclegi - polskie wybrzeże

Żuławy Wiślane

18 July 2013r.

Żuławy Wiślane Rozległa równina deltowa Wisły w kształcie trójkąta z wierzchołkiem w rozwidleniu Wisły na Leniwkę i Nogat. Początki osadnictwa na Żuławach sięgają ok. 2500 - 1700 r. p.n.e. Osady miały charakter okresowy, ich powstanie wiązało się z rybołówstwem oraz poławianiem i obróbką bursztynu. W IX w. powstała osada Truso, której pozostałości odkryto w Janowie Pomorskim. Do XII w. z powodu powodzi obszar był słabo zaludniony. Osadnictwo koncentrowało się na wysoczyznach morenowych wokół delty. W XIII w. rozpoczęła się slowiańsko-pruska kolonizacja. W średniowieczu był to teren kolonizacji holenderskiej (mennonici) i niemieckiej. Po II rozbiorze Polski w 1793 r. całe terytorium włączono do Prus. Po II wojnie światowej opuszczone Żuławy wróciły do Polski. Zasiedlili je przesiedleńcy z Wołynia, Wileńszczyzny, Kaszub i Kociewia. Żuławy to płaska równina wznosząca się niewiele ponad poziom morza. Ma on wyraźne granice naturalne wytyczone przez ostre krawędzie wysoczyzn morenowych kontrastujące z płaską deltową. Od strony Zat. Gdańskiej jest tu pas wydm nadmorskich Mierzei Wiślanej. Kraina dzieli się na Żuławy: Gdańskie (dorzecze Martwej Wisty, lewy brzeg Wisty między krawędzią Pojezierza Kaszubskiego i Wisłą), Malborskie (dorzecze Szkarpawy, widły Wisły i Nogatu - Żutawy Wielkie i Małe), Elbląskie (dorzecze Nogatu i Elbląga, na wschód od Nogatu i powyżej Żuław Mafych). Występują depresje położone poniżej poziomu morza (28% powierzchni). Depresje: największy obszar wokół Jez. Drużno (pow. 181 km2), drugi co do wielkości (pow. 152 km2) w okolicach Nowego Dworu Gdańskiego, znaczne obszary są w okolicach Marzęcina i Kępin Małych. W Raczkach Elbląskich jest najniżej położony punkt -1,8 m p.p.m. Powierzchnie wznoszące się 0-5 m n.p.m. zajmują 47% powierzchni, najwyżej położone punkty to: Jegłownik (11,4 m n.p.m.) i Grabina-Zameczek (14,6 m n.p.m.). Wody powierzchniowe mają minimalny spadek, cieki stałe to kanały o regulowanym poziomie. Głównym ciekiem jest Wisła, która z Nogatem dzieli Żutawy na 3 części. Pradoliny i Doliny Dolina Kwidzyńska_ Region w północną część Doliny Dolnej Wisły (dt. ok. 40 km) między Kotliną Grudziądzką i Żuławami Wiślanymi. Jest to przełom Wisty przez pas moren Pojezierza Wschodniopomor-skiego. Pradolina Redy-Łeby (Kaszubska)_ Pradolina (dt. 90 km, pow. 353 km2, szer. 1,2 -5,5 km). Spadek dna doliny skierowany jest w dwóch kierunkach: Reda płynie na wschód do Zatoki Puckiej, Łeba w kierunku Jez. Łebsko. Dział wodny pod Strzebielinem leży na wys. 40m n.p.m. na stożku napływowym osadzonym przez spływającą Łebę. Dolne części pradolin są zatorfione. Pradolina oddziela po-brzeża Słowińskie i Kaszubskie od pojezierzy Bytowskiego i Kaszubskiego. Wąwozy Borkowskie Wąwozy_ Rezerwat leśny na Pobrzeżu Kaszubskim (pow. 41ha). Obejmuje leśne zbocze doliny Chełstu. Chroni liczne nisze źródłowe z roślinnością źródliskową, zbiorowisko kwaśnej buczyny niżowej ze starym 100. letnim drzewostanem. Interesująca jest rzeźba terenu. Występują rośliny chronione (widłak wroniec, stoplamek Fuscha, tojeść gajowa, manna gajowa). Jest tu najbardziej na północ Polski wysunięte stanowisko podrzenia żebrowca. Najbliższe miejscowości: Borkowo Lęborskie i Zwartowo. Jar Rzeki Raduni (Przełom Ba-bidolski)_ Rezerwat krajobrazowy na obrzeżu Pojezierza Kaszubskiego (pow. 84 ha), chroni przełomowy odcinek Raduni ze stokami porośniętymila-sem. Rzeka płynie bystro dnem kamienistego jaru, meandruje eroduje stoki morenowych wzgórz. Dolina i strome zbocza (wys. do 40 m) porośnięte są lasem liściastym, głównie grądem i łęgiem". Występuje wiele roślin podgórskich. Jest tu specyficzny mikroklimat charakteryzujący się wysoką wilgotnością i niższymi temperaturami w porównaniu z terenami sąsiednimi. Jar Reknicy_ Rezerwat na skraju Pojezierza Kaszubskiego w okolicy Kolbud (pow. 66 ha). Należy on do chronionego obszaru Natura 2000 - Dolina Reknicy. Chroni naturalny przełomowy odcinek doliny rzecznej o urozmaiconej rzeźbie terenu. Rosną tu 100-140. letnie pomnikowe drzewa i unikatowe rośliny zielne, chronione rośliny górskie i podgórskie (kozłek bzowy, storzan bezlistny, świerząbek orzęsiony, pióropusz-nik strusi), rośliny rzadkie w regionie: (fiolek wonny, żywiec cebulkowy, kruszczyk błotny, lilia złotogłów, pełnik europejski, podkolan biały, rosiczka okrągłolistna, tojad dzióbaty, wawrzynek wilczelyko, widłak jałowcowaty i goździsty, wroniec widlasty). Lisi Jar_ Wąwóz w pobliżu Rozewia i Jastrzębiej Góry, w Nadmorskim PK, ciągnący się wąskim pasem do morza (dl. 350 m, głęb. 50 m), zbocza porośnięte ponad 100. letnim lasem bukowym. Przy wejściu w 1932 r. postawiono obe- Wiślany widok od strony Fromborka lisk zwieńczony kulą z orłem, upamiętniający miejsce lądowania króla Zygmunta III Wazy, powracającego z armią z wyprawy wojennej przeciwko Szwecji. W1939 r. hitlerowcy zniszczyli obelisk, tablicę pamiątkową przechowali mieszkańcy Jastrzębiej Góry. Ponownie postawiono go w 1995 r. Wąwóz Chłapowski (Rudnik, Dolina Chłapowska)_ Rezerwat krajobrazowy (pow. 25 ha) obejmujący wąwóz na terenie Nadmorskiego PK nazywany Rudnikiem od rudo-czerwonej ziemi. Wejście do wąwozu zaczyna się w Chłapowie, kończy na plaży. Występują chronione rośliny (żarnowiec miotlasty, rokitnik zwyczajny, dzwonek okrągłolistny, jałowiec, bażyna czarna, bluszcz pospolity, paprotka zwyczajna). Wąwóz powstał na skutek erozyjnej działalności wód?-spływających z wysoczyzny do morza, rdzawe zabarwienie ziemi powodują wysięki wód gruntowych o dużej zawartości związków żelaza.